Stopa depozytowa NBP - definicja i charakterystyka

Stopa depozytowa NBP, podobnie jak pozostałe stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego, są ustalane przez Radę Polityki Pieniężnej, czyli organ decyzyjny NBP, którego głównym celem jest utrzymanie stabilności pieniądza w gospodarce. Stopa depozytowa wchodzi w skład podstawowych stóp procentowych od 1 grudnia 2001 roku, kiedy to istniała potrzeba ograniczenia wahań krótkoterminowych stóp procentowych na rynku międzynarodowym.

Stopa depozytowa NBP - na czym polega?

Jak informują specjaliści, stopa depozytowa jest najniższym możliwym oprocentowaniem na rynku. Dzieje się tak, ponieważ stopa depozytowa NBP jest wykorzystywana przez bank centralny jako dolny (najniższy) pułap jednodniowych depozytów na rynku międzynarodowym. Banki komercyjne składają wkłady terminowe w sytuacji nadmiaru płynności finansowej. Banki komercyjne oferują wyższą stopę oprocentowania niż stopa depozytowa, ponieważ chcą przyciągnąć jak największą liczbę depozytów. Sama stopa depozytowa na rynku bankowym bardzo często jest nazywaną "podłogą". I to właśnie na rynku bankowym oprocentowanie waga się pomiędzy stopą depozytową (najniższym oprocentowaniem), a "sufitem" (najwyższym oprocentowaniem) w postaci stopy lombardowej.

Ile wynosi stopa depozytowa NBP?

Ostatnia regulacja stopy depozytowej Narodowego Banku Polskiego przez Radę Polityki Pieniężnej nastąpiła 5 marca 2015 roku, kiedy to wysokość stopy depozytowej ustalono na 0,5%. Oznacza to, że banki komercyjne, które trzymają dodatkowe środki pieniężne w Narodowym Banku Polskim, otrzymują stopę procentową w wysokości 0,5%. W niektórych krajach (m.in. Szwajcarii) oraz w Europejskim Banku Centralnym panują ujemne stopy depozytowe. W takiej sytuacji banki komercyjne muszą dopłacać do lokowania środków w danych bankach centralnych. Brak rentowności ma z założenia zmusić banki komercyjne do wypuszczenia środków na rynek. Obecna stopa depozytowa NBP (0,5%) jest najniższą stopą depozytową w historii. W poprzednich latach wynosiła ono odpowiednio: 1,00%, 1,25%, 1,5%, 1,75%, 2,25%, 2,5% (w samym 2013 roku), 2,75%, 3,00%, 3,25% (w 2012 roku), 3,00%, 2,75%, 2,5%, 2,25% (w 2011 roku). Najwyższa stopa depozytowa miała w 2001 roku, kiedy jej wysokość wynosiła 7,5%.

Stopa depozytowa a inne stopy procentowe NBP

Stopa depozytowa jest jedną z pięciu podstawowych stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego. Poza stopą depozytową w ich skład wchodzą: stopa referencyjna, stopa lombardowa, stopa redyskontowa, stopa dyskonta weksli. Wszystkie podstawowe stopy procentowe NBP są instrumentami do prowadzenia efektywnej polityki pieniężnej przez Radę Polityki Pieniężnej (należącej do Narodowego Banku Polskiego). Stopa depozytowa oraz pozostałe podstawowe stopy procentowe NBP służą m.in. do regulowania ilości pieniądza na rynku polskim. Określając wysokość stopy depozytowej, bank centralny pośrednio ustala również oprocentowanie kredytów, a także różnego rodzaju depozytów w bankach centralnych, co ma kluczowe znaczenie dla klientów indywidualnych. W gronie depozytów, których oprocentowanie uzależnione jest od wysokości stopy depozytowej oraz pozostałych podstawowych stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego można wymienić m.in. papiery wartościowe, biżuterię, kruszce szlachetne, numizmaty, dokumenty oraz inne cenne przedmioty.