Stopa redyskontowa NBP - charakterystyka

Stopa redyskontowa banku centralnego nazywana jest także stopą redyskonta lub stopą redyskontową weksli lub w skrócie s.r.w. Stopa redyskontowa odgrywa znaczącą rolę w systemie bankowym.

Stopa redyskontowa - na czym polega?

Jak wyjaśniają ekonomiści, stopa redyskontowa banku centralnego (NBP) bardzo silnie wpływa na podaż pieniądza na rynku, a także służy do obliczania ceny, po której Narodowy Bank centralny przyjmuje spełniające określone warunki weksle od banków komercyjnych do redyskonta. Samo redyskonto to przyjęcie przez bank centralny wierzytelności, najczęściej w postaci weksli, bezpośrednio od banków komercyjnych. Istotą redyskonta jest umożliwienie zaciągnięcia kredytu redyskontowego za sprawą zastawu papierów wartościowych (weksli). Za sprawą stopy redyskontowej, Narodowy Bank Polski ustala kwotę kredytu i odlicza odsetki od wartości nominalnej zdyskontowanych papierów wartościowych. Oprócz stopy redyskontowej, podstawowymi stopami referencyjnymi Narodowego Banku Polskiego są: stopa lombardowa, stopa referencyjna, stopa dyskonta weksli, stopa depozytowa. Należy pamiętać, że pomimo istotnej roli w kształtowaniu podaży pieniądza na rynku, stopa redyskonta weksli ma małe znaczenie w polityce pieniężnej Narodowego Banku Polskiej. Stopa redyskontowa jest wykorzystywana np. do określania odsetek spłacanych razem z kredytem studenckim.

Stopa redyskonta weksli a podaż pieniądza

Ustalenie wysokości stopy redyskontowej to jedno z zadań Rady Polityki Pieniężnej, która jest organem decyzyjnym Narodowego Banku Polskiego. Stopa redyskonta weksli wraz z pozostałym stopami procentowymi banku centralnego są instrumentami, które służą do regulowania pieniędzy na rynku polskim. Podaż pieniądza to inaczej ilość pieniądza w obiegu. Dotyczy to nie tylko gotówki, ale także m.in. płynnych aktywów finansowych, wkładów oszczędnościowych, wkładów terminowych itp. Kontrola podaży pieniądza jako jedno z elementów polityki pieniężnej Narodowego Banku Polskiego może przybierać formę ekspansywną lub restrykcyjną. W obu przypadkach istotną rolę odgrywa stopa redyskontowa. Ekspansywna polityka pieniężna zachodzi, gdy Narodowy Bank Polski zwiększa ilość środków płatniczych w gospodarce. Jeśli dany bank centralny zmniejsza ilość pieniędzy dostępnych na rynku, wtedy mowa o restrykcyjnej polityce pieniężnej. Narodowy Bank Polski reguluje podaż pieniądza za sprawą określenia poziomu podstawowych stóp procentowych NBP (w tym stopy redyskonta weksli), a także określenia stopy rezerwy obowiązkowej i operacji otwartego rynku (m.in. handel papierami wartościowymi pomiędzy bankiem centralnym a bankami komercyjnymi i pozostałymi przedsiębiorcami). Jeśli Narodowy Bank Polski chce zwiększyć podaż pieniądza, musi obniżyć stopę redyskontową, aby zwiększyć liczbę pożyczek dla banków komercyjnych. Poza tym dochodzi do obniżenia poziomu stopy rezerwy obowiązkowej oraz zakupu rządowych papierów wartościowych na otwartym rynku. Kiedy Narodowy Bank Polski chce zmniejszyć podaż pieniądza, Rada Polityki Pieniężnej ma za zadanie podwyższyć stopy redyskontowe weksli, przez co zmniejsza się liczba pożyczek przeznaczonych dla celów banków komercyjnych. Aby zmniejszyć podaż pieniędzy, poza podwyższeniem stopy redyskontowej, bank centralny musi również dokonać sprzedaży posiadanych papierów wartościowych (rządowych) oraz podwyższyć poziom stopy rezerwy obowiązkowej.