Scoring kredytowy – zasady punktowej oceny zdolności kredytowej

Scoring bankowy to jedna z metod analizy kredytowej wykonywanej przez Biurko Informacji Kredytowej na zlecenie banku lub innej instytucji finansowej przed udzieleniem kredytu czy pożyczki. Scoring to ocena zdolności kredytowej wyrażona w punktach. Im więcej punktów, tym większa wiarygodność klienta ubiegającego się o kredyt lub pożyczkę.

Scoring kredytowy – podstawy do naliczania punktów

Banki i inne instytucje finansowe mogą wystąpić do Biura Informacji Kredytowej o przygotowanie scoringu kredytowego dla konkretnego wnioskodawcy o kredyt czy pożyczkę. Jest to możliwe tylko wtedy w przypadku osób z historią kredytową. Wnioskodawca, który wcześniej nie miał zobowiązań finansowych wobec żadnych instytucji, nie może być zweryfikowany przez BIK. Punkty w scoringu kredytowym przyznawane są na zasadzie porównania profilu wnioskodawcy z innymi profilami klientów spłacających swoje kredyty. Im większe podobieństwo do profilów osób spłacających rzetelnie swoje kredyty i pożyczki, tym scoring wyższy. Profil ustala się na podstawie ankiety, w której padają pytania dotyczące:

• wykształcenia,
• zawodu,
• wysokości miesięcznych dochodów,
• okresu zatrudnienia na obecnym stanowisku,
• okresu zatrudnienia w tym samym przedsiębiorstwie,
• okresu zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy,
• statusu mieszkaniowego,
• dzielnicy, w której mieszka wnioskodawca o kredyt,
• okresu zamieszkania pod obecnym adresem,
• wieku i stanu cywilnego,
• liczby osób na utrzymaniu wnioskodawcy,
• posiadania telefonu,
• posiadanych rachunków bankowych,
• referencji bankowych,
• posiadania ubezpieczenia na życie,
• posiadania samochodu,
• posiadanych kart płatniczych.

Każdy z tych aspektów jest odpowiednio oceniany i pozwala uzyskać inną ilość punktów. Suma tych punktów to właśnie scoring kredytowy.

Ilość uzyskanych punktów a warunki kredytu

Każda instytucja finansowa udzielająca kredytów i pożyczek ma ustalony indywidualnie próg punktowy, poniżej którego wydaje decyzję odmowną (tzw. punkt odcięcia, z angielskiego cut off score). Klientowi posiadającemu wystarczającą liczbę punktów do uzyskania kredytu lub pożyczki udziela się ich, ale warunki umowy uzależnione są od scoringu kredytowego. Im więcej punktów oraz im lepsza wiarygodność kredytowa, czyli np. regulowanie zobowiązań finansowych w terminie i regularnie, tym lepsze warunki umowy o kredyt lub pożyczkę. Gdy scoring kredytowy i dotychczasowe postępowanie w spłacie zadłużenia są dobre, instytucja finansowa może zaproponować dogodne raty i oprocentowanie, a także zmniejszyć wysokość opłat dodatkowych czy stawkę ewentualnego ubezpieczenia kredytu (bądź nie wymagać ubezpieczenia w ogóle). Natomiast jeśli w przeszłości zdarzały się epizody nieregularnego spłacania rat lub ciągle spłacane są inne zadłużenia albo przekroczono limit kredytowy, bank zaostrza warunki umowy. Scoring kredytowy punktację ma w zakresie od 192 do 631 punktów. Wyniki prezentowane są dodatkowo w postaci gwiazdek – od 1 do 5. Jedna gwiazdka to od 192 do 279 punktów, dwie – od 280 do 367, trzy – od 368 do 455, cztery – od 456 do 543, a pięć gwiazdek otrzymują osoby z ilością punktów od 544 do 631.