Agent ubezpieczeniowy - co warto o nim wiedzieć?
Wbrew temu co może myśleć wiele osób, to wcale nie zakłady ubezpieczeniowe są głównym sprzedawcą polis na polskim rynku. Okazuje się, że najwięcej ubezpieczeń (ok. 60% - 70%) dystrybuują pośrednicy ubezpieczeniowi (przede wszystkim agenci). Ze względu na ważną rolę agentów ubezpieczeniowych, postanowiliśmy ogólnie wytłumaczyć zasady ich działania. W ramach naszego artykułu prezentujemy również ważne informacje o brokerach, czyli mniej popularnych pośrednikach zajmujących się dystrybucją ubezpieczeń.
Brokerów jest aż dwadzieścia razy mniej niż agentów
Wielu osobom pośrednictwo ubezpieczeniowe może się kojarzyć wyłącznie z działalnością prowadzoną przez agentów (zarówno osoby fizyczne, jak i agencje funkcjonujące w formie spółek). Trudno się temu dziwić, ponieważ profesja agenta jest znacznie popularniejsza niż działalność brokerska. Najnowsze dane Komisji Nadzoru Finansowego wskazują, że pod koniec 2017 r. było zarejestrowanych 31 873 agentów ubezpieczeniowych. Analogiczna liczba brokerów oscylowała na poziomie zbliżonym do 1400. Tak duża różnica wynikała ze specyfiki działalności obydwu rodzajów pośredników ubezpieczeniowych. Brokerzy zwykle specjalizują się w wyborze polis dla zamożnych klientów oraz specjalistycznych ubezpieczeń dla firm. Warto również nadmienić, że broker świadczy swoje usługi po sprzedaży polisy. Przykładem jest pomoc dla klienta podczas procesu likwidacji szkody. Osoby zamierzające nabyć typowe ubezpieczenie o standardowym zakresie ochrony, powinny wybrać usługi agenta ubezpieczeniowego, który podobnie jak broker pobiera swoje wynagrodzenie od ubezpieczyciela. Niektórzy agenci (zwani multiagentami) współpracują z kilkoma zakładami ubezpieczeń, co zapewnia ich klientom większy wybór polis. Dane KNF-u z końca 2017 r. wskazują, że wówczas na krajowym rynku działało równe 17 000 multiagentów. Przykładem multiagencji są porównywarki ubezpieczeniowe. Dzięki współpracy z większą liczbą ubezpieczycieli, mogą one pomagać w podejmowaniu bardziej optymalnych decyzji. Warto wiedzieć, że każdy agent działa na podstawie pisemnego pełnomocnictwa od ubezpieczyciela. Taki dokument określa m.in. rodzaj oraz maksymalną jednostkową wartość ubezpieczeń sprzedawanych poprzez agencję ubezpieczeniową.
Wpis do rejestru i polisa to wymogi dla pośrednika
Kolejną ciekawą kwestią jest wyraźny rozdział pomiędzy profesją agenta oraz brokera. Osoba świadcząca usługi brokerskie, wedle obowiązujących przepisów nie może działać jako agent ubezpieczeniowy. Zgodnie z taką samą zasadą, agent nie ma możliwości równoczesnego świadczenia usług jako broker ubezpieczeniowy. To nie jedyne ważne ograniczenie, które w stosunku do pośredników ubezpieczeniowych przewiduje ustawa z 22 maja 2003 r. (Dz.U. 2003 nr 124 poz. 1154). Wspomniany akt prawny wskazuje, że przed rozpoczęciem swojej działalności agent lub broker musi uzyskać wpis do odpowiedniej ewidencji. Rejestry agentów oraz brokerów ubezpieczeniowych prowadzi Komisja Nadzoru Finansowego. Na stronie KNF-u można bezpłatnie sprawdzić, czy osoba oferująca nam polisę posiada odpowiednie uprawnienia do prowadzenia takiej działalności. W razie podejrzeń dotyczących kwalifikacji pośrednika ubezpieczeniowego oraz legalności jego biznesu, warto skontaktować się z Komisją Nadzoru Finansowego. KNF pełni bowiem ustawowy nadzór nad działalnością wszystkich pośredników ubezpieczeniowych. Ustawa o pośrednictwie ubezpieczeniowym z 22 maja 2003 r. wprowadziła również inne wymogi formalne dla brokerów ubezpieczeniowych oraz agentów. Od takich osób oprócz odpowiedniego wykształcenia oraz niekaralności, wymaga się także zdania odpowiedniego egzaminu. Agentów egzaminuje współpracujący z nimi zakład ubezpieczeń. Za przeprowadzenie egzaminu brokerskiego odpowiada natomiast Komisja Nadzoru Finansowego. Agenci oraz brokerzy ubezpieczeniowi nie mogą uzyskać potrzebnego wpisu do ewidencji prowadzonej przez KNF, jeżeli wcześniej nie wykupią obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OC). Wspomnianej polisy nie musi posiadać tylko agent działający na rzecz wyłącznie jednego ubezpieczyciela z danego działu (Dział I - polisy na życie, Dział II - pozostałe ubezpieczenia). Obowiązkowa polisa OC dla pośredników ubezpieczeniowych zabezpiecza takie osoby oraz firmy przed roszczeniami finansowymi ich klientów. Warto wiedzieć, że klienci mogą kierować wobec agenta lub brokera oskarżenia związane np. z niewłaściwym zawarciem umowy lub złym doborem polisy.
Ubezpieczenie może nam sprzedać również „OWCA”
W ramach podsumowania, warto wspomnieć o jeszcze jednej kategorii osób zajmujących się dystrybucją ubezpieczeń. W stosunku do tych pracowników agencji ubezpieczeniowych, często używa się skrótu „OWCA”. Jest on bardziej praktyczny w użyciu, niż formalne określenie „osoba wykonująca czynności agencyjne”. Taka osoba nie jest pośrednikiem ubezpieczeniowym. Może ona jednak działać na podstawie odpowiedniego upoważnienia wydanego przez agenta ubezpieczeniowego. Osoba wykonująca czynności agencyjne (OWCA), na życzenie nabywcy ubezpieczenia powinna okazać wspomniane upoważnienie (w formie umowy). Niektóre wymagania wobec osób wykonujących czynności agencyjne są takie same jak w przypadku agentów ubezpieczeniowych (chodzi o niekaralność, wykształcenie i obowiązek zdania egzaminu organizowanego przez zakład ubezpieczeń). Właśnie dlatego nie trzeba obawiać się zakupu ubezpieczenia od osoby, która może wykonywać czynności agencyjne, ale formalnie nie jest agentem ubezpieczeniowym. Warto nadmienić, że rejestr takich osób (pracowników agencji ubezpieczeniowych) również jest ogólnie dostępny na stronie internetowej Komisji Nadzoru Finansowego.
