Aquaplaning – niewidoczne, ale bardzo realne zagrożenie. Jak mu zapobiegać?

Czym jest aquaplaning?

Aquaplaning polega na utracie przyczepności opony podczas jazdy po mokrej nawierzchni. Spowodowany jest tworzeniem się warstwy wody pomiędzy jezdnią a oponą. Tworzy się wodny klin, a bieżnik nie jest w stanie odprowadzać nadmiaru wody, znajdującej się po kołami. W efekcie samochód zaczyna „płynąć", a kierowca nie jest w stanie kontrolować pojazdu. Do aquaplaningu dochodzi w momencie, kiedy na nawierzchni jezdni znajduje się spora ilość wody – z reguły w kałużach albo na drogach, na których są koleiny, w których gromadzi się woda. Z powodu nadmiaru wody przerwane zostaje zjawisko adhezji cząsteczek, która decyduje o powstawaniu odpowiedniej przyczepności. Wraz z prędkością pojazdu rośnie ryzyko powstania aquaplaning. Przy dużej prędkości, szczególnie podczas przejeżdżania przez sporą kałużę, samochód nie reaguje na ruchy kierownicą – nawet podczas skręcania auto jedzie na wprost. Jak nietrudno się domyślić, aquaplaning może prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak wypadek samochodowy.

Co wpływa na przyczepność opon na mokrej nawierzchni?

Opony oponom nierówne – wiedzą o tym w szczególności te osoby, które straciły kiedyś kontrolę nad pojazdem na mokrej lub śliskiej nawierzchni. Na przyczepność opon może wpływać wiele czynników, między innymi:

• ciśnienie w oponach – jeśli jest zbyt małe, ciśnienie hydrodynamiczne, powstające podczas kontaktu opony z wodą, może przewyższyć ciśnienie w oponach. W efekcie opona po prostu oderwie się od powierzchni, a samochód będzie utrzymywał się na wodzie,
• wysokość bieżnika – w nowoczesnych modelach opon bieżniki konstruowane są w taki sposób, aby mogły zapewnić jak najbardziej optymalne odprowadzanie wody. Jeśli opony są mocno zużyte, ryzyko powstania aquaplaningu jest większe,
• szerokość opony – podczas wjeżdżania w kałużę szeroka opona musi ewakuować większą ilość wody niż opona węższa. Co prawda producenci dostosowują kształt i rozmiary bieżnika do szerokości opon, jednak prowadząc auto na szerokich oponach warto jeszcze bardziej zwalniać podczas przejeżdżania przez kałużę.

Na ryzyko powstawania aquaplaningu wpływa również prędkość jazdy, stan drogi, a nawet stopień zabrudzenia bieżnika. Jeśli w czasie deszczu lub bezpośrednio po nim pojawia się konieczność jazdy po bardzo wyboistej, pełnej kolei drodze, należy maksymalnie zwolnić – w każdej chwili może dojść do utraty przyczepności opon.

Jak przeciwdziałać akwaplanacji?

Podstawowym sposobem na zapobieganiu powstawaniu zjawiska aquaplaningu jest oczywiście dostosowywanie prędkości jazdy do warunków, panujących na drodze. Należy wiedzieć, że nawet przy prędkości 50km/h może dojść do przerwania przyczepności opony, dlatego przejeżdżając przez kałużę lub jadąc podczas deszczu na drodze, na której są koleiny, należy zachować maksymalną ostrożność i jak najbardziej zwolnić. Dotyczy to szczególnie sytuacji, w którym nie wiadomo, jak głęboka jest kałuża – nawet przy głębokości 5 mm może być niebezpiecznie. W czasie deszczu należy również zwalniać na zakrętach – i to znacznie. Oczywiście nie należy robić tego zbyt gwałtownie – lepszym pomysłem będzie hamowanie pulsacyjne. Aby zapewnić sobie jak najlepszą przyczepność opon podczas jazdy po mokrej nawierzchni, zadbaj o to, aby opony były w dobrym stanie. Jeśli są mocno zużyte, płytkie bieżniki mogą stanowić spore zagrożenie. Regularnie sprawdzaj także ciśnienie w oponach – w okresie jesienno-zimowym nawet co dwa tygodnie. Koniecznie wybieraj dobrej jakości opony, ponieważ to właśnie one w istotny sposób wpływają na bezpieczeństwo jazdy. Niezbędne jest również regularne kontrolowaniu stanu układu kierowniczego i zawieszenia.

Uwaga, aquaplaning! Jak się zachować, kiedy wystąpi?

Kiedy samochód zacznie unosić się na powierzchni wody, a Ty jako kierowca stracisz nad nim kontrolę, prawdopodobnie nie będzie mógł skręcić kierownicą w żadną stronę – samochód będzie poruszał się na wprost z dość dużą prędkością. Kierownica przestanie stawiać jakikolwiek opór, co może być bardzo stresujące. W takiej sytuacji najważniejsze jest zachowanie spokoju – panika z pewnością w niczym nie pomoże. Sposób postępowania w przypadku aquaplaningu jest podobny do tego, jak należy zachować się, kiedy zimą wpadniemy w poślizg. Należy zacząć pulsacyjnie hamować – bardzo delikatnie i z wyczuciem, aby nie pogorszyć sytuacji. To właśnie gwałtowna reakcja kierowców, nagłe hamowanie i ruchy kierownicą prowadzą do większości wypadków w czasie poślizgu. Samochód musi powoli wytracać prędkość, aż jako kierowca odzyskasz nad nim kontrolę. Pamiętaj, że przyczepność została utracona przez przednie opony, dlatego jakiekolwiek próby skręcania autem będą bezskuteczne – samochód i tak nie zareaguje.

Bezpieczna jazda po mokrej nawierzchni – najważniejsze zasady

Kiedy ulica jest mocno oblodzona, większość kierowców automatycznie zwalnia – można to zauważyć zimą, gdy warunki pogodowe są bardzo niesprzyjające. Niestety, w momencie, kiedy nawierzchnia jest „po prostu" mokra, wielu kierowców nadal jedzie bardzo szybko – takie zachowanie wynika najczęściej z nieznajomości zagrożenia, jakim jest aquaplaning. Jeżeli droga jest mokra, a dodatkowo znajdują się na niej kałuże i koleiny, należy jechać z niewielką prędkością, a w momencie przejeżdżania przez głęboką kałużę – zredukować prędkość do kilku kilometrów na godzinę. Jazda z odpowiednią ostrożnością i niewielką prędkością to najlepszy sposób na uniknięcie aquaplaningu. Oto najważniejsze zasady bezpiecznej jazdy po mokrej nawierzchni:

• dostosuj prędkość jazdy do warunków, panujących na drodze,
• zachowaj odpowiedni odstęp za samochodem, jadącym przed Tobą,
• trzymaj obie dłonie na kierownicy,
• nie hamuj zbyt gwałtownie – druga hamowania pojazdu, który jedzie za Tobą, również jest dłuższa niż podczas jazdy po suchej nawierzchni,
• przyhamuj podczas pokonywania zakrętu – rób to pulsacyjnie, a nie gwałtownie,
• regularnie sprawdzaj ciśnienie w oponach,
• wybieraj dobrej jakości opony – dotyczy to w szczególności bieżnika. Sprawdź, jakie technologie zastosował producent opon.

Aquaplaning – zjawisko groźne o każdej porze roku

Choć jazda po mokrej nawierzchni nie wydaje się tak niebezpieczna jak w czasie, gdy ulica jest oblodzona, w momencie poślizgu utrata kontroli nad pojazdem jest porównywalna. Z tego powodu należy zachować szczególną ostrożność i zredukować prędkość jazdy do minimum. Dzięki temu ryzyko wystąpienia aquaplaningu zostanie zmniejszone. Osoby, które nie czują się pewnie podczas jazdy po mokrej lub śliskiej nawierzchni, mogą wybrać się na szkolenie, w czasie którego prowadzona jest nauka kontroli poślizgu. W trakcie kursu uczestnik zdobywa wiedzą, jak się zachować w razie wystąpienia poślizgu nadsterownego i podsterownego, a także aquaplaningu. Jest to z pewnością dobry pomysł na prezent dla początkującego kierowcy, który nie posiada jeszcze odpowiedniego doświadczenia w reagowaniu w takich sytuacjach. Oczywiście nic nie zastąpi rozsądku na drodze, nawet najlepszy ABS – ostrożna jazda to zawsze najlepszy sposób na zadbanie o bezpieczeństwo swoje i pasażerów.