Umowa czy faktura – jak udokumentować zakup używanego samochodu?
Zastanawiasz się nad zakupem używanego samochodu i nie wiesz, w jaki sposób możesz udokumentować tę transakcję? Do wyboru masz kilka możliwości, m.in. umowę, fakturę VAT i fakturę VAT-marża. Sprawdź, która z nich będzie dla Ciebie najbardziej opłacalna.
Umowa kupna/ sprzedaży samochodu to podstawa!
W ogromnej większości osoby, które decydują się na zakup używanego samochodu, podpisują we sprzedawca standardową umowę kupna/ sprzedaży. Jest ona niezbędna z uwagi na fakt, że umowa jest podstawą do przeniesienia własności pojazdu. Oprócz tego będzie ona niezbędna w trakcie dokonywania niezbędnych czynności, takich jak dokonywanie opłaty od czynności cywilnoprawnych w Urzędzie Skarbowym czy też podczas rejestracji pojazdu w Wydziale Komunikacji.
Co powinna zawierać umowa kupna/ sprzedaży samochodu?
- dokładną datę i miejsce dokonania transakcji, czyli sprzedaży pojazdu,
- dane osoby sprzedającej samochód – imię, nazwisko, adres, dane kontaktowe, numer i serię dowodu, ew. PESEL,
- ewentualnie dane współwłaściciela, jeśli takowy był wpisany do dowodu rejestracyjnego,
- dane kupującego – takie same jak w przypadku sprzedającego,
- informacje na temat pojazdu – marka, model, rok produkcji, numer VIN i inne ważne informacje,
- informacje na temat ewentualnych uszkodzeń plus oświadczenie kupującego o tym, że dokładnie zapoznał się ze stanem kupowanego pojazdu – oczywiście na tyle, na ile to możliwe,
- oświadczenie sprzedającego o tym, że jest on faktycznym właścicielem pojazdu,
- cenę i datę przekazania pojazdu,
- sposób dokonania transakcji – gotówka lub przelew,
- informację o tym, która ze stron opłaci podatek od czynności cywilnoprawnych – z reguły dokonuje jej kupujący, choć zgodnie z prawem może to zrobić także sprzedawca,
- informację o wszystkich załączonych do umowy dokumentach, m.in. ubezpieczenie OC, karta pojazdu, dowód rejestracyjny, książka serwisowa.
Umowa powinna zostać sporządzona w dwóch egzemplarzach i podpisano każda ze stron. Sporządzanie takiej umowy nie jest skomplikowane, dlatego zarówno kupujący, jak i sprzedawca, powinni zadbać o to, aby została prawidłowo sporządzona i by zawierała wszystkie niezbędne informacje. Umowa kupna/ sprzedazy samochodu to bez wątpienia najbardziej popularna metoda na dokumentowanie zakupu używanego samochodu.
Plusem takiego rozwiązania jest łatwość sporządzenia umowy. Niemniej jednak ma ono także minusy – nie można odliczyć VAT-u w przypadku osób, które prowadzą działalność gospodarczą, a dodatkowo nie ma tutaj szans na zwolnienie z PCC.
Faktura VAT – sposób na udokumentowanie zakupu pojazdu
Faktura VAT w przypadku sprzedaży samochodu wystawiana jest zazwyczaj przez podmioty, które prowadzą działalność gospodarczą i same kupiły pojazdy w oparciu o fakturę VAT. Należy jednak pamiętać, że w ogromnej większości przypadków podana w ogłoszeniu cena to cena netto – należy więc doliczyć do niej 23% VAT. Jest to swojego rodzaju chwyt marketingowy, stosowany przez wiele firm. Należy wiedzieć, że w przypadku samochodów osobowych i tak nie ma możliwości odliczenia całego VAT-u, co jest bardzo dokładnie regulowane przez obowiązujące przepisy.
Ogromną zaletą wyboru faktury VAT przy zakupie używanego auta jest zwolnienie z podatku PCC, a dodatkowo osoby, które prowadzą działalność gospodarczą, mogą odliczyć sobie część podatku VAT. Należy jednak uważać na hasła typu "Możesz zaoszczędzić 23%, odliczając VAT" – ponieważ nie mają one pokrycia w rzeczywistości.
A może faktura VAT-marża?
Alternatywą dla standardowej faktury VAT jest faktura VAT-marża. Wiele osób uważa, że taka faktura wystawiana jest przez uczciwych sprzedawców, a także przez autokomisy. Firmy, które sprzedają auta używane, będące ich własnością. W przypadku faktury VAT-marża podstawę opodatkowania stanowi nie cena samochodu, ale marża, naliczona przez sprzedawcę.
Jeżeli w ogłoszeniu znajduje się dopisek "Wystawiana faktura VAT-marża", to można liczyć na to, że dany sprzedawca jest rzetelny i można mu ufać. Dlaczego? Otóż świadczy to o tym, że sprzedawca nie ma nic do ukrycia i od każdej transakcji odprowadza należny podatek – a to wcale nie jest normą! Zaletą faktury VAT-marża jest także to, że kupujący jest zwolniony z PCC – przypomnijmy, że podatek wynosi 2% od wartości pojazdu. Czy faktura VAT-marża ma wady? Tak – niestety, firmy nie mogą odliczyć sobie podatku VAT za zakup auta na podstawie takiego dokumentu.
Co z przedsiębiorcami zwolnionymi z podatku VAT?
Jeśli osoba dokonująca zakupu używanego pojazdu jest przedsiębiorcą, ale jednocześnie jest zwolniona z podatku VAT, nie ma większego znaczenia, czy podstawą transakcji będzie umowa kupna/sprzedaży, faktura VAT czy też faktura VAT-marża. Wszystkie transakcje rozliczane są dokładnie w ten sam sposób – wartość brutto odpowiada tutaj wartości początkowej pojazdu. Oczywiście nabywca ma pełne prawo do amortyzacji pojazdu – a ta może przynieść realne oszczędności.
Jak udokumentować zakup używanego pojazdu – podsumowanie
O ile osoby prywatne nie mają wielu wątpliwości co do tego, jak najlepiej udokumentować zakup używanego auta, o tyle w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą sprawa nieco się komplikuje. Warto zastanowić się nad fakturą VAT lub VAT-marża. W podjęciu ostatecznej decyzji może pomóc wykwalifikowany księgowy, który dokona obliczeń i sprawdzi, która opcja będzie najbardziej opłacalna – zarówno pod względem podatkowym, jak i możliwości amortyzacji pojazdu czy ew. kosztów jego użytkowania.
