Co grozi za złamanie zakazu postoju i zatrzymywania się

Zatrzymanie – co to jest?

Definicja zatrzymania w prawie o ruchu drogowym mieści się w art. 2 pkt 29) i brzmi następująco: unieruchomienie pojazdu niewynikające z warunków lub przepisów ruchu drogowego, trwające nie dłużej niż 1 minutę, oraz każde unieruchomienie pojazdu wynikające z tych warunków lub przepisów.

Oznacza to, że **zatrzymaniem jest **na przykład:

• przystanięcie przed kioskiem i zrobienie zakupów w minutę
• przystanięcie przy bankomacie i wyjęcie pieniędzy w minutę
• przystanięcie pod blokiem by wysadzić pasażera i odjechać w minutę
• przystanięcie w celu sprawdzenia oświetlenia pojazdu na trzydzieści sekund

Definicję zatrzymania spełniają również** sytuacje wynikające z warunków drogowych niezależnie od czasu ich trwania**, na przykład:

• stanięcie przez dwie minuty w korku
• stanięcie na trzy minuty przed opuszczonym szlabanem na czas przejazdu kilku pociągów
• stanięcie na czerwonym świetle, którego cykl trwa minutę i trzydzieści sekund
• stanięcie przy znaku STOP i oczekiwanie przez dwie minuty na możliwość włączenia się do ruchu na mocno uczęszczanej drodze

Postój – co to jest?

Definicja postoju w prawie o ruchu drogowym mieści się w art. 2 pkt 30) i brzmi następująco: unieruchomienie pojazdu niewynikające z warunków lub przepisów ruchu drogowego, trwające dłużej niż 1 minutę.

Oznacza to, że **postojem jest **na przykład:

• przystanięcie pod sklepem i zrobienie zakupów w trzy minuty
• przystanięcie pod blokiem i poczekanie na kolegę przez dwie minuty zanim zejdzie
• przystanięcie w celu poprawy zamocowania ładunku na minutę i trzydzieści sekund

**Różnica między zatrzymaniem a postojem **jest więc głównie związana z czasem unieruchomienia pojazdu niewynikającego z warunków lub przepisów ruchu – do minuty włącznie jest to zatrzymanie, a powyżej – postój.

Zakaz zatrzymania a zakaz postoju – jak wyglądają znaki?

**Zakaz zatrzymywania się **sygnalizowany jest znakiem B-36 – czerwone kółko z dwiema krzyżującymi się liniami na niebieskim tle.

**Zakaz postoju **to znak B-35 - czerwone kółko z jedną ukośną linią na niebieskim tle. Może być na nim umieszczona także informacja, w jakich godzinach obowiązuje zakaz, jaki jest maksymalny dopuszczony czas postoju, a niekiedy obie te informacje naraz - czasem te kwestie precyzuje dodatkowa tabliczka umieszczona pod znakiem. Zakazy postoju z ograniczeniem czasowym występują np. przy szkołach (czas potrzebny na bezpieczne wysadzenie dziecka i odprowadzenie do budynku placówki edukacyjnej) lub podczas dni targowych na bazarach, przy których nie ma wyznaczonego parkingu.

Zakaz dotyczy** tylko tej strony jezdni, przy której znak się znajduje** (domyślnie dotyczy również chodnika), także na drodze jednokierunkowej. Jeśli znak jest ustawiony poza obszarem zabudowanym, dotyczy zarówno jezdni, jak i pobocza, chyba że na poboczu wyznaczono miejsce do parkowania. Oba znaki mogą zawierać dopisek **“nie dotyczy chodnika” **lub występować z tabliczkami oznaczającymi początek, kontynuację i koniec zakazu oraz możliwość odholowania pojazdu wobec złamania zakazu.

Zatrzymanie i postój na jezdni

Zasady ogólne zawarte w kodeksie drogowym precyzują, że zatrzymanie i postój pojazdu są dozwolone tylko w miejscu i w warunkach, w których jest on z dostatecznej odległości widoczny dla innych kierujących i nie powoduje zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub jego utrudnienia.

Zatrzymując pojazd na jezdni, musimy ustawić go jak najbliżej jej krawędzi oraz równolegle do niej, chyba że inny sposób zatrzymania wskazują znaki drogowe. Poza obszarem zabudowanym, jeśli to możliwe, powinniśmy odbywać postój poza jezdnią.

Kierujący na czas postoju powinien **zabezpieczyć pojazd **przed możliwością jego uruchomienia przez osobę niepowołaną oraz zachować inne środki ostrożności niezbędne do uniknięcia wypadku – na przykład włączyć światła pozycyjne lub postojowe w warunkach niedostatecznej widoczności.

Zatrzymanie i postój na chodniku

Prawo o ruchu drogowym dopuszcza zatrzymanie lub postój na chodniku kołami jednego boku lub przedniej osi pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 2,5 t, pod warunkiem że:

• na danym odcinku jezdni nie obowiązuje zakaz zatrzymania lub postoju
• szerokość chodnika pozostawionego dla pieszych jest taka, że nie utrudni im ruchu i jest nie mniejsza niż 1,5 m
• pojazd umieszczony przednią osią na chodniku nie tamuje ruchu pojazdów na jezdni (nie wystaje za bardzo tyłem)

Na chodniku przy krawędzi jezdni można zaparkować cały samochód osobowy, motocykl, motorower lub wózek rowerowy, natomiast inny pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 2,5 t może być w całości umieszczony na chodniku tylko w miejscu wyznaczonym odpowiednimi znakami drogowymi. Oznacza to na przykład, że gdy trafimy na bardzo skrupulatnego policjanta, możemy zostać ukarani za zaparkowanie czterema kołami na chodniku auta osobowego z homologacją ciężarową (dawniej popularne ze względów podatkowych samochody “z kratką”). Zabroniony jest także postój ciężarówek na chodniku.

W 2021 roku dodano do kodeksu regulacje dotyczące postoju roweru, hulajnogi elektrycznej lub urządzenia transportu osobistego na chodniku – jeśli nie istnieje miejsce do tego przeznaczone, należy postawić takie pojazdy jak nabliżej zewnętrzej krawędzi chodnika, najbardziej oddalonej od jezdni, równolegle do tej krawędzi i z zachowaniem przynajmniej 1,5-metrowej szerokości chodnika.

Gdzie zabronione jest zatrzymanie?

Znak zakazu zatrzymania się to nie jedyne miejsce, w którym nie wolno wykonać takiego manewru. Art. 49. kodeksu drogowego zakazuje zatrzymania:

• na przejeździe kolejowym, na przejeździe tramwajowym, na skrzyżowaniu oraz w odległości mniejszej niż 10 m od przejazdu lub skrzyżowania
• na przejściu dla pieszych, na przejeździe dla rowerzystów oraz w odległości mniejszej niż 10 m przed tym przejściem lub przejazdem; na drodze dwukierunkowej o dwóch pasach ruchu zakaz ten obowiązuje także za tym przejściem lub przejazdem
• w tunelu, na moście lub na wiadukcie
• na jezdni wzdłuż linii ciągłej oraz w pobliżu jej punktów krańcowych, jeżeli zmusiłoby to innych kierujących pojazdami wielośladowymi do najeżdżania na tę linię
• na jezdni obok linii przerywanej wyznaczającej krawędź jezdni oraz na jezdni i na poboczu obok linii ciągłej wyznaczającej krawędź jezdni
• w odległości mniejszej niż 10 m od przedniej strony znaku lub sygnału drogowego, jeżeli zostałyby one zasłonięte przez pojazd
• na jezdni przy jej lewej krawędzi, z wyjątkiem zatrzymania lub postoju pojazdu na obszarze zabudowanym na drodze jednokierunkowej lub na jezdni dwukierunkowej o małym ruchu
• na pasie między jezdniami
• w odległości mniejszej niż 15 m od słupka lub tablicy oznaczającej przystanek, a na przystanku z zatoką - na całej jej długości
• w odległości mniejszej niż 15 m od punktów krańcowych wysepki, jeżeli jezdnia z prawej jej strony ma tylko jeden pas ruchu
• na drodze dla rowerów, pasie ruchu dla rowerów oraz w śluzie rowerowej, z wyjątkiem roweru
• na autostradzie lub drodze ekspresowej poza miejscem do tego przeznaczonym

Oznacza to, że w świetle prawa zabronione jest np. wysadzanie pasażera na przystanku autobusowym lub w zatoczce.

Odległości podane w treści ustawy musimy zwykle zmierzyć na oko – najwygodniej przyjąć, że **10 metrów to odległość potrzebna do zaparkowania dwóch średnich samochodów osobowych, a 15 metrów – trzech **takich samochodów. W razie wątpliwości lepiej niedoszacować niż przeszacować odległość od przejścia czy przystanku – policjant drogówki wyposażony w dokładny sprzęt mierniczy może nie podarować nam tych kilkunastu-kilkudziesięciu brakujących centymetrów.

Gdzie zabroniony jest postój?

Aby nastąpił postój, najpierw musi nastąpić zatrzymanie pojazdu – zgodnie z tą logiką tam, gdzie zabronione jest zatrzymanie, zabroniony jest również postój. Dodatkowo kodeks wymienia kilka innych miejsc, w których zabrania się postoju:

• w miejscu utrudniającym wjazd lub wyjazd, w szczególności do i z bramy, garażu, parkingu lub wnęki postojowej
• w miejscu utrudniającym dostęp do innego prawidłowo zaparkowanego pojazdu lub wyjazd tego pojazdu
• przed i za przejazdem kolejowym, po obu stronach drogi, na odcinku od przejazdu kolejowego do słupka wskaźnikowego z jedną kreską
• w strefie zamieszkania w innym miejscu niż wyznaczone w tym celu
• na obszarze zabudowanym, pojazdu lub zespołu pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 16 t lub o długości przekraczającej 12 m, poza wyznaczonymi w tym celu parkingami.

Zatrzymanie i postój – taryfikator mandatów 2021

W zdecydowanej większości przypadków naruszenie zakazów zatrzymania i postoju nie skutkuje poważnymi wydatkami i konsekwencjami – zwykle mandaty za poszczególne naruszenia w tym obszarze wynoszą od 100 do 300 złotych i 1 punkt karny. Wyjątek stanowi nieuprawniony postój na kopertach dla pojazdów osób niepełnosprawnych – jeśli wiąże się ono z posługiwaniem się przez osobę nieuprawnioną kartą parkingową, mandat może wynieść nawet 800 złotych.

W skrajnych przypadkach za postój w niewłaściwym miejscu może grozić usunięcie pojazdu z drogi na koszt właściciela. Dzieje się tak w przypadku pozostawienia pojazdu:

• w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu
• nieoznakowanego kartą parkingową, w miejscu przeznaczonym dla pojazdu osób niepełnosprawnych
• w miejscu obowiązywania znaku wskazującego, że zaparkowany pojazd zostanie usunięty na koszt właściciela \

Oprócz mandatu za wykroczenie właściciel zobowiązany jest zapłacić w zależności od pojazdu (stawki maksymalne, ustalane przez rady powiatu):

• rower lub motorower - za usunięcie - 100 zł; za każdą dobę przechowywania - 15 zł
• motocykl - za usunięcie - 200 zł; za każdą dobę przechowywania - 22 zł
• pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t - za usunięcie - 440 zł; za każdą dobę przechowywania - 33 zł
• pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t do 7,5 t - za usunięcie - 550 zł; za każdą dobę przechowywania - 45 zł
• pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 7,5 t do 16 t - za usunięcie - 780 zł; za każdą dobę przechowywania - 65 zł
• pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 16 t - za usunięcie - 1150 zł; za każdą dobę przechowywania - 120 zł
• pojazd przewożący materiały niebezpieczne - za usunięcie - 1400 zł; za każdą dobę przechowywania - 180 zł
• hulajnoga elektryczna lub urządzenie transportu osobistego – za usunięcie – 123 zł; za każdą dobę przechowywania – 23 zł \

Oznacza to, że im szybciej odbierzemy odholowane auto, tym mniej zapłacimy. Jeśli nie odbierzemy auta po upływie 3 miesięcy od powiadomienia o odholowaniu, starosta wystąpi z wnioskiem o orzeczenie przepadku na rzecz powiatu.