Regres ubezpieczeniowy – jak się bronić?

Czym jest regres ubezpieczeniowy?

Zgodnie z definicją w Encyklopedii Ubezpieczeń, regres ubezpieczeniowy to „uprawnienie do zażądania od sprawcy szkody zwrotu całości lub części wypłaconego przez zakład ubezpieczeń odszkodowania. Inaczej mówiąc to przejście na ubezpieczyciela, z chwilą wypłaty odszkodowania i do jego wysokości, praw przysługujących ubezpieczającemu w stosunku do osoby trzeciej odpowiedzialnej za szkodę".

Innymi słowy, regres ubezpieczeniowy to prawo firmy ubezpieczeniowej do tego, aby wysunęła żądania do sprawcy wypadku o zwrot poniesionych kosztów w procesie likwidacji szkody. Co to oznacza w praktyce?

Regres typowy i nietypowy

Istnieją dwa rodzaje regresu ubezpieczeniowego: typowy (właściwy) i nietypowy (niewłaściwy). O regresie typowym mówimy w sytuacji, kiedy sprawcą szkody, w stosunku do której ubezpieczyciel dochodzi roszczenia o zwrot poniesionych kosztów, jest osoba trzecia. Z kolei regres nietypowy dotyczy sytuacji, gdy sprawcą, od którego ubezpieczyciel dochodzi roszczenia, jest sam ubezpieczający.

Zobrazujmy to na przykładzie. Wyobraź sobie, że prowadzisz auto zgodnie z przepisami, jednak w pewnym momencie drogę zajeżdża Ci nietrzeźwy kierowca, powodując tym samym kolizję. Oczywiście Ty otrzymasz pełne odszkodowanie z OC, jednak sprawca wypadku może być pociągnięty do odpowiedzialności. W ten sposób towarzystwo ubezpieczeniowe będzie chciało odzyskać część kosztów. Jest to regres nietypowy. O regresie typowym mówilibyśmy, gdyby sytuacja wyglądała odwrotnie.

Co mówi ustawa?

Informację na temat tego, kiedy towarzystwo ubezpieczeniowe ma prawo skorzystać z regresu ubezpieczeniowego, możemy znaleźć w Ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. W art. 43 niniejszej Ustawy znajduje się następujący zapis:

Art. 43. [Prawo dochodzenia zwrotu odszkodowania] Zakładowi ubezpieczeń przysługuje prawo dochodzenia od kierującego pojazdem mechanicznym zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania, jeżeli kierujący: 1. wyrządził szkodę umyślnie lub w stanie po użyciu alkoholu albo pod wpływem środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii; 2. wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa; 3. nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa; 4. zbiegł z miejsca zdarzenia

A zatem towarzystwo ubezpieczeniowe ma prawo dochodzić zwrotu odszkodowania w momencie, gdy sprawca wyrządził szkodę m.in. w stanie nietrzeźwości, prowadząc auto pochodzące z kradzieży czy w sytuacji, kiedy zbiegł z miejsca zdarzenia. Co bardzo ważne, w momencie dochodzenia roszczenia, firma ubezpieczeniowa musi udowodnić, że sprawca rzeczywiście zachował się w sposób, opisany w Ustawie.

Regres ubezpieczeniowy – jak się bronić?

Informacje, znajdujące się w wymienionej Ustawie jasno wskazują, w jakich sytuacjach firma ubezpieczeniowa może zażądać zwrotu całości lub części odszkodowania. Jak widać, sprawcy wypadku, którzy zachowali się w sposób odpowiedni – np. byli trzeźwi czy zaczekali na miejscu zdarzenia na przyjazd policji, nie muszą obawiać się regresu ubezpieczeniowego. Jeśli jednak okoliczności pozwalają na wysunięcie przez ubezpieczyciela roszczenia, warto zadać sobie pytanie: „regres ubezpieczeniowy – jak się bronić?".

Jeżeli sprawca był pod wpływem środków odurzających lub uciekł, szanse na obronienie się przed regresem są niewielkie. Zdarzają się jednak sytuacje, w których firmy ubezpieczeniowe starają się odrobinę nagiąć przepisy i żądają zwrotu kosztów również w przypadku niewielkiej stłuczki czy szkody parkingowej, spowodowanej nieumyślnie. W tym momencie pytanie, jak bronić się przed regresem ubezpieczeniowym, jest całkowicie uzasadnione.

Jak uniknąć regresu ubezpieczeniowego?

Nieznajomość prawa szkodzi – również w tym przypadku. Każdy kierowca powinien mieć świadomość istnienia czegoś takiego, jak regres ubezpieczeniowy oraz praw towarzystw z nim związanych. Jak uniknąć regresu ubezpieczeniowego?

• nigdy nie prowadź pojazdu pod wpływem alkoholu lub środków odurzających – konsekwencje takiego postępowania mogą być o wiele poważniejsze, niż konieczność zwrotu kosztów,
• nie oddalaj się z miejsca zdarzenia – nawet w przypadku drobnej stłuczki czy szkody warto zaczekać na właściciela pojazdu i wyjaśnić kwestię,
• nie kieruj samochodem czy innym pojazdem, jeśli nie posiadasz odpowiednich uprawnień – chyba, że ratujesz komuś życie albo próbujesz ścigać przestępcę,
• nigdy nie doprowadzaj do kolizji w sposób świadomy – policja i firma ubezpieczeniowa mogą wykryć, czy celowo wjechałeś w samochód irytującego sąsiada. Poza tym trudno będzie Ci udowodnić, że zarysowałeś czyjeś auto, na przykład na niemal pustym parkingu.

Jak odwołać się od regresu?

Jeśli to Ty jesteś sprawcą kolizji czy wypadku i otrzymałeś od firmy ubezpieczeniowej wezwanie do pokrycia kosztów, masz prawo się odwołać. W pierwszej kolejności odwołaj się od decyzji firmy ubezpieczeniowej, argumentując to faktem, że do zdarzenia doprowadziłeś w sposób nieumyślny, nie uciekł z miejsca wypadku, nie byłeś nietrzeźwy czy pod wpływem środków odurzających. Jeśli nie miałeś świadomości tego, że spowodowałeś szkodę (jak to często bywa np. w przypadku niewielkich szkód parkingowych), napisz we wniosku, że nie wiedziałeś o zaistniałej szkodzie i podkreśl, że nie uciekłeś z miejsca zdarzenia, ale oddaliłeś się, ponieważ nie zauważyłeś szkody. Dowodem w sprawie mogą być nagrania z parkingowej kamery. W ten sposób można łatwo sprawdzić, czy rzeczywiście nie zauważyłeś, że spowodowałeś szkodę.

Wniosek o umorzenie regresu ubezpieczeniowego lub udzielenie ulgi

Zastanawiasz się, jak odwołać się od regresu ubezpieczeniowego? Możesz to zrobić na kilka sposobów, składając wniosek o:

• całkowite umorzenie – celem wniosku jest rezygnacja firmy ubezpieczeniowej z roszczenia,
• częściowe umorzenie – w tym przypadku ubiegasz się o częściowe zmniejszenie kwoty, do której zapłaty zostałeś wezwany,
• rozłożenie należności na kilka rat,
• przesunięcie terminu spłaty.

Na złożenie wniosku masz 30 dni od momentu, w którym otrzymasz od firmy ubezpieczeniowej wezwanie do zapłaty. Wniosek o umorzenie regresu ubezpieczeniowego lub udzielenie ulgi w spłacie wierzytelności znajdziesz na stronie internetowej Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego: https://www.ufg.pl/UCMServlet3/ucmservlet3?dDocName=UCM_UFG_009130 [Załącznik nr 2].

W tym samym dokumencie, w Załączniku nr 1, znajdziesz Przykładowe kryteria oceny wyjątkowo trudnej sytuacji materialnej, majątkowej czy życiowej. Oprócz tego znajduje się tam lista dokumentów, które mogą być potrzebne, jeśli chcesz ubiegać się o umorzenie regresu ubezpieczeniowego.

Podsumowanie

Regres ubezpieczeniowy to sposób na ochronę towarzystw przed koniecznością ponoszenia kosztów za odszkodowanie w momencie, kiedy sprawca wypadku zawinił w sposób rażący i umyślny. Zdarza się jednak, że ubezpieczyciele starają się nieco nagiąć przepisy. W takim momencie warto dowiedzieć się nieco więcej, szukając odpowiedzi na pytanie ,,regres ubezpieczeniowy – jak się bronić". Złożenie odpowiedniego wniosku i wyjaśnienie okoliczności, a także udowodnienie swojej niewinności (w wielu przypadkach również przed sądem), to sposób na uniknięcie konieczności opłacania całości lub części odszkodowania w sytuacji, kiedy kierowca jest niewinny. Warto mieć świadomość istnienia regresu ubezpieczeniowego i tego, w jakich sytuacjach firmy ubezpieczeniowa mogą zażądać zwrotu kosztów.