Współodpowiedzialność za szkodę a wysokość odszkodowania
Choć w większości przypadków w kolizji drogowej można dość jasno określić, kto zawinił, a kto jest poszkodowanym, nie zawsze tak jest. Zdarzają się sytuacje, kiedy obaj kierowcy przyczynili się do zaistnienia zdarzenia – a jednocześnie obaj są poszkodowani. W tym przypadku mówimy o współwinie. Jak wygląda dochodzenie odszkodowania w przypadku współodpowiedzialności za szkodę i czyj ubezpieczyciel je wypłaci?
Współwina – na czym polega?
Codzienny pośpiech, stres czy duże natężenie ruchu – wszystko to sprawia, że wielu kierowców nie zachowuje odpowiedniej ostrożności podczas jazdy, chcąc jak najszybciej dotrzeć do celu. W takich warunkach nietrudno o kolizję czy o wypadek drogowy. Choć w większości przypadków nietrudno jest stwierdzić, który z uczestników zdarzenia jest sprawną, a który poszkodowanym, nie zawsze jest to takie proste. Zdarzają się bowiem sytuacje, w których każdy z uczestników jest w jakiś sposób winny zaistaniałemu zdarzeniu. W kontekście współodpowiedzialności kierowców za kolizję czy wypadek mówimy o tzw. współwinie.
Współwina to sytuacja, w której do zdarzenia doszło, ponieważ każdy z kierowców nie zachował odpowiedniej ostrożności. Każdy z nich popełnił jakiś błąd podczas jazdy czy w trakcie wykonywania manewru – a w efekcie doszło do kolizji. W takim przypadku nie sposób jasno wyróżnić, która z osób jest sprawcą, ponieważ w pewnym sensie obie są sprawcami. A jednocześnie obaj kierowcy są poszkodowanymi. Przykładem może być sytuacja, kiedy każdy z kierowców przekracza prędkość, na skutek czego dochodzi do zdarzenia. Uwaga: bardzo często do uznania współwiny dochodzi w sytuacji, kiedy poszkodowany jechał autem bez zapiętych pasów bezpieczeństwa!
W tym kontekście warto przypomnieć Art. 362 Kodeksu Cywilnego, zgodnie z którym:
_Art. 362. [Przyczynienie się poszkodowanego]_
_Jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron._
Co to oznacza w praktyce?
Artykuł ten odnosi się to sytuacji, w której każdy z kierowców jest sprawcą i poszkodowanym jednocześnie, a zatem wtedy, kiedy mówimy o współodpowiedzialności dwóch kierowców. Zgodnie z tym zapisem towarzystwo ubezpieczeniowe może zmniejszyć wysokość odszkodowania proporcjonalnie do tego, w jakim stopniu poszkodowany przyczynił się do zaistnienia zdarzenia. Odszkodowanie może być więc zmniejszone o stopień przyczynienia się do szkody. Jeśli więc każdy z kierowców miał 50% winy w zaistnieniu zdarzenia, wysokość odszkodowania w przypadku kierowców zrekompensuje szkody tylko do połowy.
Jak nietrudno się domyślić, dokładne ustalenie stopnia przyczynienia się do szkody, a tym samym ustalenie, o ile zostanie obniżone odszkodowanie ubezpieczenia OC, nie jest proste. Okazuje się jednak, że do takich sytuacji dochodzi stosunkowo często, a więc towarzystwo ubezpieczeniowe przygotowane są na taką okoliczność. To od ich oceny zależeć będzie, jaki procentowy udział w winie przypisany zostanie każdemu z kierowców. Niejednokrotnie zdarzają się jednak sytuacje, w którym sprawa taka trafia do sądu.
Odszkodowanie z OC a współwina – sprawa w sądzie
Kiedy ustalenie, która ze stron i w jakim stopniu przyczyniła się do wypadku lub kolizji, nie jest proste, sprawa trafia do sądu. Okoliczności wypadków bywają bardzo zróżnicowanie, dlatego nie istnieje jeden z góry określony wzór czy sposób działania, który można zastosować w każdej sytuacji. Okazuje się, że tego rodzaju sprawy bardzo często rozpatrywane są właśnie przez sądy.
Oto przykład sytuacji: Kobieta zdecydował się na przejście w niedozwolonym miejscu, gdzie nie było przejścia na pieszych. Jednocześnie tą samą drogą poruszał się kierowca. Mimo, że dopuszczalna prędkość wynosiła 50 km/h, on jechał z prędkością 60 km/h. Nie zauważył kobiety, która próbowała przejść przez jezdnię, na skutek czego doszło do wypadku. Na szczęście nie był on groźny. Ubezpieczyciel odmówił wypłaty odszkodowania kobiecie, ponieważ uznał, że kobieta była winną spowodowania wypadku. Na drodze sądowej udało się ustalić, że kierowca także był winny, ponieważ jechał za szybko. Sąd uznał, że to kobieta w 70% przyczyniła się do wypadku, a kierowca w 30% – otrzymała ona jednak odszkodowanie, choć jego wysokość była odpowiednio niższa.
Reasumując, w sytuacji, kiedy dojdzie do współwiny i pojawią się jakiekolwiek wątpliwości dotyczące odszkodowania OC, warto skorzystać z pomocy z zewnątrz. Zdarza się, że firmy ubezpieczeniowe zawyżają stopień winy poszkodowanego, aby wypłacić niższe odszkodowanie lub odmawia jego wypłaty. W takiej sytuacji warto udać się do sądu, który być może orzeknie, że kwota odszkodowania powinna być wyższa.
Autocasco – przydatne w przypadku współwiny
W sytuacji, w której pojawiają się trudności z ustaleniem stopnia winy w spowodowaniu wypadku lub kolizji, bardzo przydatne może okazać się ubezpieczenie Autocasco. Kierowca bowiem może liczyć na uzyskanie środków na naprawę swojego auta, nawet jeśli w jakimś stopniu przyczynił się do zdarzenia. Oczywiście jest to mocno uzależnione od rodzaju polisy i ogólnych warunków ubezpieczenia – należy o tym pamiętać. Niemniej jednak jest to kolejny przykład sytuacji, w której posiadanie Autocasco jest bardzo dobrym rozwiązaniem.
Co ważne, po likwidacji danej szkody ubezpieczyciel, który wypłacił świadczenie, może wystąpić z tzw. roszczeniem regresowym o częściowy zwrot poniesionych kosztów do firmy ubezpieczeniowej, w której polisę wykupił drugi współsprawca wypadku.
Współodpowiedzialność za szkodę a wysokość odszkodowania OC
Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami, jeśli doszło do wypadku lub kolizji i podczas zdarzenia udział w winie miała więcej niż jedna strona, ubezpieczyciel ma prawo do wypłacenia odszkodowania pomniejszonego o stopień udziału w winie. Stosunek winy może rozkładać się bardzo różnie, w zależności od sytuacji. Z tego powodu takie sprawy bardzo często znajdują swój finał w sądzie.
