Kiedy wolno wymienić legalnie licznik samochodowy?

Cofanie licznika już nie takie łatwe

Jeszcze kilka czy kilkanaście lat temu jedną z najczęściej występujących pułapek, które czyhały na osoby kupujące używane samochody, były cofnięte liczniki. Kupując samochód, nie można było mieć pewności, czy przebieg na liczniku 150 tys. km jest prawdziwy, czy może auto ma za sobą co najmniej 300 tysięcy przejechanych kilometrów. Była to wręcz plaga, a skutecznych sposobów na wykrycie takiego oszustwa brakowało.

Od pewnego czasu jednak sytuacja uległa zmianie. Dzisiaj cofnięcie licznika nie jest już takie proste. Oszustwo łatwo wykryć, a konsekwencje mogą być poważne. Od 25 maja 2019 roku zgodnie ze zmianą wprowadzoną w Kodeksie Karnym, cofanie licznika, czyli zmiana jego wskazań mająca na celu wprowadzenie w błąd co do faktycznego stanu samochodu, jest przestępstwem. Kara może wynosić od trzech miesięcy do nawet pięciu lat pozbawienia wolności.

Jak wynika z Art. 306a Kodeksu Karnego:

[Zmiana wskazania drogomierza lub ingerencja w prawidłowość jego pomiaru]

§ 1.

Kto zmienia wskazanie drogomierza pojazdu mechanicznego lub ingeruje w prawidłowość jego pomiaru,

podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 2.

Tej samej karze podlega, kto zleca innej osobie wykonanie czynu, o którym mowa w § 1.

§ 3.

W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu określonego w § 1 lub 2,

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Istnieją jednak sytuacje, w których wymiana licznika w samochodzie jest dopuszczalna.

Kiedy można wymienić licznik w samochodzie?

Przede wszystkim warto wiedzieć, że potocznie stosowana nazwa „licznik samochodowy” nie jest prawidłowa. W ustawodawstwie stosuje się nazwę „drogomierz”.

Zgodnie z Art. 81a Prawa o ruchu drogowym:

Wymiana drogomierza jest dopuszczalna, gdy drogomierz nie odmierza przebiegu pojazdu w sytuacji, w której ze względu na przeznaczenie drogomierza powinien ten przebieg odmierzać lub gdy jest konieczna wymiana elementu pojazdu, z którym drogomierz jest nierozerwalnie związany. Wymiana drogomierza może nastąpić tylko na drogomierz sprawny i właściwy dla danego typu pojazdu.

A zatem drogomierz, czyli licznik, można wymienić tylko wtedy, gdy:

• nie wskazuje przebiegu kilometrów,
• wskazuje przebieg w sposób nieprawidłowy,
• gdy w samochodzie wymieniana jest część, będąca częścią drogomierza i nie można tych części rozdzielić,
• przy wymianie wskaźników, na przykład z amerykańskich na europejskie, jeśli jednostki nie są prawidłowe.

Co istotne, licznik wymienić można wyłącznie na sprawny i odpowiedni dla danego modelu pojazdu. Nie może to być więc pierwszy lepszy licznik, który akurat ma pod ręką pracownik warsztatu, w którym dokonujemy wymiany. Niemniej jednak, co bardzo ciekawe, ustawa nie określa, że licznik musi zostać wymieniony na nowy.

Legalizacja nowego licznika – krok po kroku

O ile sama wymiana licznika nie jest skomplikowana, a tyle konieczność dopełnienia późniejszych formalności zajmuje nieco czasu. Niezbędne jest przejście całej procedury legalizacji nowego drogomierza. Jest na to 14 dni od momentu wymiany licznika. W celu legalizacji należy udać się na stację kontroli pojazdów.

Konieczna wizyta na stacji diagnostycznej!

Przed dokonaniem pomiaru na stacji kontroli pojazdów należy złożyć oświadczenie, w którym powinny znaleźć się następujące informacje:

• imię i nazwisko właściciela pojazdu,
• numer PESEL,
• adres zamieszkania,
• dane identyfikujące pojazd,
• datę i przyczynę wymiany licznika samochodowego,
• oznaczenie miejsca, w którym złożone zostało oświadczenie oraz dokładnej daty,
• klauzulę o treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia" – to bardzo ważne i nie należy tego pomijać.
• czytelny podpis wraz z datą.

Takie oświadczenie można wydrukować w domu albo wypełnić je na stacji diagnostycznej.

Podczas wizyty na stacji kontroli diagnosta dokona odczytu wskazania drogomierza samochodowego. Co istotne, diagnosta nie wnika w przyczynę wymiany licznika i nie sprawdza, czy właściciel pojazdu mówi prawdę, podając powód wymiany. Niemniej jednak podanie w oświadczeniu nieprawdziwego powodu wymiany drogomierza może nieść za sobą odpowiedzialność karną.

Nieprawidłowy odczyt po wymianie drogomierza

Zdarza się, że w niektórych sytuacjach diagnosta na stacji kontroli pojazdów dokonuje negatywnego odczytu licznika. Może się to zdarzyć, gdy:

• licznik wskazuje wartość niepoprawną lub wynik pomiaru jest nieczytelny,
• licznik nie pokazuje żadnej wartości,
• licznik nie jest zamontowany poprawnie,
• zamontowano licznik, który nie jest przeznaczony dla danego typu pojazdu,
• licznik zamontowany został w miejscu, które nie jest do tego przeznaczone.

W takiej sytuacji należy dokonać naprawy drogomierza, aby usunąć usterkę, a następnie znowu udać się na stację kontroli pojazdów.

Zgłoszenie przebiegu do Centralnej Ewidencji Pojazdów

Po dokonaniu odczytu, jeśli wszystko działa prawidłowo, a licznik jest sprawny, diagnosta zgłosi wynik odczytu do Centralnej Ewidencji Pojazdów. Pojawi się tam informacja na temat nowego przebiegu, a także informacja, że w danym pojeździe wymieniony został licznik. Oznacza to, że osoby, które w przyszłości będą zainteresowane na przykład zakupem tego pojazdu, będą miały dostęp do tej informacji. Jednocześnie jednak kupujący mogą sprawdzić, czy w danym aucie dokonano kiedyś wymiany drogomierza.

Ile kosztuje odczyt drogomierza?

Opłata za odczyt licznika na stacji kontroli pojazdów wynosi 51 zł, z czego 1 zł to opłata ewidencyjna. Co prawda ustawodawca określa maksymalną kwotę, jaką stacje diagnostyczne mogą pobierać za taką usługę, na 100 zł. Niemniej jednak w praktyce za odczyt płaci się 51 zł.

Czy wymiana licznika to zawsze oszustwo?

Jak widać, nie. Wymiany licznika można dokonać w sposób legalny, o ile został on uszkodzony lub gdy konieczna jest wymiana części, z którą drogomierz jest związany. Należy jednak pamiętać, że – pomimo tego, że po zgłoszeniu odczytu do SKP przez diagnostę licznik uzyska etykietę "zalegalizowany" – wymiana licznika w celu zaniżenia przebiegu pojazdu nadal uznawana jest za przestępstwo. Wpis do CEP nie zwalnia zatem z odpowiedzialności karnej. Warto również sprawdzić, jaką wartość zgłasza diagnosta do CEP, aby uniknąć ewentualnej pomyłki.