Czy dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów jest zgodny z Konstytucją?
Osoby, które prowadzą samochód pod wpływem alkoholu mogą stracić prawo jazdy nawet dożywotnio. Oczywiście, pierwsze odebranie prawa jazdy nie jest radykalne. Kierowca, który prowadzi samochód pod wpływem alkoholu otrzymuje najpierw ostrzeżenie pod postacią odebrania prawa jazdy na określony czas. Dopiero kolejną karą jest dożywotni zakaz prowadzenia pojazdu. Wielu sędziów ma wątpliwości, czy ten dożywotni, bezwzględny zakaz jest zgodny z Konstytucją, która stanowi nadrzędną wykładnię.
Dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów a przepisy Konstytucji RP
Zasadniczo, dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów polega na tym, że w określonej sytuacji należy go po prostu zasądzić. Ustawa została w taki sposób skonstruowana, że nie daje sędziom możliwości ustosunkowania się do indywidualnej sytuacji podsądnego. Nie ma żadnych widełek karnych, dzięki którym można by było skorzystać z łagodniejszej formy kary w uzasadnionych sytuacjach i z mniej łagodnej, jeżeli okoliczności to sugerują. Tu wybór jest jeden. Zdaniem sędziów natomiast, kara powinna być adekwatna do winy. Sędzia zaś powinien sprawiedliwie rozpatrzeć sytuację, a to oznacza również zastosowanie adekwatnej sankcji karnej. W przypadku dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów w określonych sytuacjach nie ma takiej możliwości. Nie ma bowiem szans na dopasowanie sankcji do sytuacji. Rola sędziego sprowadza się wyłącznie do zasądzenia z góry określonej kary, a rolę wymiaru sprawiedliwości przejmuje ustawodawca, który w ustawie jednoznacznie wskazuje, kiedy daną karę należy orzekać. Nie daje możliwości indywidualnego podejścia do każdej sytuacji, zrównując wszystkie w karze i odpowiedzialności.
Wątpliwości dotyczące dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów
Zgodnie z Konstytucją, sędzia, który jest przedstawicielem wymiaru sprawiedliwości ma za zadanie sprawiedliwie orzekać, a sankcje karne mają być adekwatne do danej sytuacji, co oznacza, że za tę samą winę nie muszą być one jednakowe, zależnie od dodatkowych okoliczności. Trybunał Konstytucyjny, który ma rozważyć zgodność ustawy z Konstytucją i zasadą sprawiedliwego rozpatrywania sprawy jeszcze nie podjął w tej sprawie decyzji. Trudno więc na razie stwierdzić, czy ustawa jest zgodna z Konstytucją, czy nie jest.
